“De haven is de machinekamer van de metropool”

Het gaat vaak over de energietransitie in de haven. Waarom is die zo belangrijk voor de Metropoolregio?

Het gaat vaak over de energietransitie in de haven. Waarom is die zo belangrijk voor de Metropoolregio?

“De klimaatverandering raakt ons allemaal. Daarom werken we ook in de haven met elkaar aan de realisatie van de klimaatdoelstellingen. Het doel is om in 2030 een reductie van 55% in broeikassen te realiseren en om in 2050 klimaatneutraal zijn. De haven is belangrijk in deze transitie, omdat het de plek is waar energiestromen, afvalstromen en levensbehoeften bij elkaar komen.”

“De haven is de machinekamer van de metropool. Die machinekamer draait nu nog voor een groot deel op fossiele brandstoffen. Dat zijn we aan het veranderen. In de haven hebben we de benodigde infrastructuur, knowhow én bedrijvigheid om toe te werken naar andere brandstoffen voor een veel duurzamer energie- en grondstoffensysteem. Zo produceert Waternet al groen gas, levert het Afval Energie Bedrijf (AEB) warmte en krijgen plastics een tweede leven bij Plastic Recycling Amsterdam (PRA). Verder vindt in de haven op- en overslag van hernieuwbare brandstoffen plaats. Bovendien staat hier vanaf de zomer 2021 de eerste bio-LNG-fabriek van Nederland. Daar wordt groene LNG gemaakt. We kunnen al die duurzame energie-initiatieven dus op grote schaal toepassen.”

Hoe ziet zo’n energieomslag er precies uit?

“We gaan naar een toekomst van waterstof en schone brandstoffen. In de haven zijn de contouren van deze transitie al zichtbaar. De komende jaren gaan we een enorme versnelling zien. De tijd is daar rijp voor. Er zijn drie dingen nodig om die versnelling waar te maken: ruimte voor bedrijven die met de transitie bezig zijn, infrastructuur voor schone brandstoffen en regelgeving die dit moet versnellen.

Port of Amsterdam draagt bij aan die versnelling door enerzijds ruimte te bieden aan de eerdergenoemde initiatieven. We investeren in verzwaring van elektra-netwerken, CO2- en waterstofinfrastructuur en warmtenetten. Tegelijkertijd trekken we op met het Rijk en de stad om in Europa ondersteunende regelgeving mogelijk te maken. De Green Deal van Frans Timmermans gaat bijvoorbeeld onder meer over bij- en inmenging van schone brandstoffen en CO2-beprijzing.”

Hoeveel haast is hierbij?

“De transitie van paard en wagen naar steenkool en olie duurde ruim 150 jaar. Die tijd heeft de mens gebruikt om te leren, logistieke ketens en infrastructuur op te bouwen en vergaande efficiency in te voeren. Zo’n zelfde transitie moet nu weer plaatsvinden, maar deze keer moeten we dat in 25 jaar doen. We hebben dus geen moment te verliezen.”

Hoe kunnen we het proces versnellen?

“We moeten accepteren dat er nog niet voor elk probleem een perfecte oplossing is. We kunnen niet 30 of 40 jaar wachten tot die oplossing er is. We moeten proberen, experimenteren en tussenstappen nemen. Neem bijvoorbeeld CCS, de opslag van CO2 in lege olie- en gasvelden in de Noordzee. Het uiteindelijke doel is dat er geen CO2-uitstoot meer is. Maar dat is economisch en technisch op korte termijn niet haalbaar. In de tussentijd moeten we toch iets doen om die CO2-uitstoot ergens kwijt te kunnen. Daar kunnen we die velden in de Noordzee voor gebruiken. Het is geen perfecte, definitieve oplossing, maar wel een noodzakelijke tussenstap.

In het verlengde daarvan werken we nu ook toe naar de toepassing van waterstof in de mobiliteit. In de komende twee jaar moeten twintig voertuigen in Amsterdam op waterstof gaan rijden. Dat geldt bijvoorbeeld voor vuilniswagens in de stad. Om de vuilnis emissievrij op te halen, hebben we infrastructuur nodig, zoals waterstoftankstations. Het eerste waterstoftankstation in de haven is recentelijk geopend en dit jaar volgen er nog twee. Met dit soort initiatieven maken we het mogelijk om waterstof op grotere schaal toe te passen en de transitie dus telkens iets te versnellen.”

Wat merken de Amsterdammers van de transitie in de haven?

“Dankzij de haven hebben Amsterdammers straks toegang tot schonere brandstoffen, duurzame energie en hoogwaardige banen. Ze ademen schonere lucht in. De energietransitie is dus goed voor de werkgelegenheid, de economie en het milieu. En het helpt ons daadwerkelijk bij de realisatie van de CO2-reductiedoelen. Wij krijgen de eerste synthetische kerosinefabriek in de Amsterdamse haven, we hebben de eerste bio-LNG-fabriek en de stad heeft straks vuilniswagens die op waterstof rijden. Ik ben trots op deze enorme innovatieslag. We gaan Amsterdam internationaal op de kaart zetten als voorloper in de transitie.”